Dobra kawa to nie tylko różnorodność smaków w filiżance, ale i mnogość sposobów na ich uzyskanie. Metod parzenia mamy wiele – jednak w większości sytuacji, w których kawa jest potrzebna szybko i w dużej ilości, odpowiedzią będzie ekspres. I wcale nie musi być on ciśnieniowy.

Ekspres przelewowy, bo o nim mowa, może znaleźć zastosowanie w wielu sytuacjach, zarówno w biurach, jak i hotelach czy kawiarniach. Spróbujmy przyjrzeć mu się bliżej i ukazać go w kontekście różnych typów działalności.

Biuro / hotel / restauracja

Myśląc o ekspresie do kawy, zazwyczaj kojarzymy wielkie maszyny z biur, hoteli czy stacji benzynowych. Automatyczne ekspresy ciśnieniowe, bo o nich mowa, to obecnie bardzo popularne rozwiązanie. Są wydajne, szybkie, proste w obsłudze. Mogą zmielić, zaparzyć kawę, a potem jeszcze spienić mleko i wlać je do filiżanki. Brzmi jak ideał, ale czy tak jest naprawdę? Pierwszym problemem może być tutaj koszt zakupu – nawet najmniejsze maszyny tego typu to wydatek co najmniej 2500 zł, a sufit wyznaczają kwoty rzędu 50 000 zł. 

Nawet jeśli budżet nie jest problemem, to z pewnością stanie się nim codzienna konserwacja. Ekspresy automatyczne są łatwe w obsłudze, ale niezwykle skomplikowane konstrukcyjnie. Wymagają regularnego czyszczenia i poświęcania czasu na mycie jednostki zaparzającej, systemu spieniania mleka, szuflady na fusy itd. Jeśli coś się zepsuje, musimy albo odesłać maszynę do serwisu, albo wezwać technika. W każdym wypadku urządzenie jest wyłączone z obiegu na kilka dni, a pracownicy pozbawieni życiodajnej energii płynącej z kawy. Czy można ograć kawę w biurze w inny sposób? Oczywiście!

Z odsieczą przychodzi ekspres przelewowy. Jego najważniejsze zalety względem ciśnieniowego rywala wyglądają następująco:

  1. Niska cena – dobrej klasy ekspres przelewowy może kosztować nawet 800 zł, a urządzenia klasy gastronomicznej o dużej wydajności są dostępne poniżej 10 000 zł.
  2. Prosta konstrukcja – tutaj właściwie nie ma się co zepsuć. Zbiornik na wodę, grzałka i dripper z kawą spływającą do dzbanka lub termosu. Brak elementów mechanicznych, tłoków, uszczelek czy wszechobecnej elektroniki powoduje, że ekspresy przelewowe są jednymi z najmniej awaryjnych urządzeń dostępnych na rynku.
  3. Jeszcze prostsza obsługa – codzienne czyszczenie sprowadza się do umycia dzbanka lub termosu.
  4. Doskonały smak – przelewowe parzenie to najpopularniejszy sposób przygotowania kawy w Stanach Zjednoczonych czy Skandynawii, gdzie spożycie kawy na osobę należy do najwyższych na świecie. Kawa przelewowa to większy rozmiar i niższe stężenie niż napar z ekspresu ciśnieniowego – jednak, dzięki temu drugiemu, działanie kofeiny jest dłuższe i lepiej rozłożone w czasie.
  5. Duża wydajność – jeśli potrzebujesz kawy tu i teraz, i to dla kilkunastu bądź kilkudziesięciu osób na raz, to właśnie ekspres przelewowy będzie jedynym słusznym wyborem. Zaparzenie nawet 6 litrów świeżej kawy zajmuje mniej niż 10 minut i można to zrobić z wyprzedzeniem, dzięki czemu w momencie koncentracji zapotrzebowania na kawę (np. podczas przerwy w konferencji czy zebraniu) każdy może ją po prostu wlać do filiżanki. Tzw. “szybki przelew”, czyli kawa dostępna bez czekania, jest również popularny w kawiarniach na całym świecie. Termos, w którym przechowuje się kawę pozwala na utrzymanie temperatury i jakości naparu przez około 2 godziny. W tym czasie można przygotować kolejne partie kawy i zaspokoić nawet największe zapotrzebowanie na kofeinę.
Wilfa Svart Optimal Black

Kawiarnia

Jako miejsca dedykowane kawie, kawiarnie zazwyczaj używają kolbowych ekspresów ciśnieniowych, które są podstawą ich modelu biznesowego. Nie oznacza to jednak, że wprowadzenie do oferty kawy z ekspresu przelewowego jest trudne lub pozbawione sensu. Jakie korzyści może czerpać z tego kawiarnia?

  1. Wspomniany już wcześniej “szybki przelew” pozwala doskonale rozładowywać kolejki w czasie największego ruchu. 
  2. Kawa przelewowa to także niższy beverage cost – tym niższy im większą partię zaparzamy na raz.
  3. Wprowadzenie przelewu umożliwia poszerzenie oferty o dowolną ilość kaw – wystarczy dodatkowy termos, a w tym samym czasie możemy oferować gościom napar z ziaren z Brazylii, Etiopii czy Indii. Niewielkim kosztem możemy dotrzeć do nowych odbiorców i tym samym zwiększyć obroty.
  4. Alternatywa dla alternatyw – jeśli nieobce Ci są metody ręcznego, rzemieślniczego zaparzania kawy, kojarzone z hasłem specialty coffee, ale jednocześnie nie możesz sobie na nie pozwolić z powodu np. braku miejsca na barze, obniżenia wydajności czy konieczności zaawansowanych szkoleń, to właśnie ekspres przelewowy będzie odpowiedzią na te problemy. Tutaj wystarczy odmierzyć odpowiednią ilość kawy, zmielić i wsypać do filtra, a następnie włączyć ekspres. Po kilku minutach w termosie znajdzie się doskonałej jakości kawa, która zawsze będzie smakować tak samo – ekspres nigdy się nie myli.

Co kupić?

Rozważając zakup ekspresu przelewowego, należy zwrócić uwagę na kilka kluczowych cech:

  • Młynek – większość ekspresów przelewowych nie jest wyposażona we wbudowany młynek, tak jak mają to w zwyczaju automaty ciśnieniowe. Nie należy się tego jednak obawiać, ponieważ osobny młynek oznacza większe możliwości wyboru kawy. Każdorazowo umożliwia zmielenie innych ziaren, co jest kluczowe, jeśli stawiamy na więcej niż jedną kawę. Osobny młynek może być również umieszczony w innym miejscu niż sam ekspres, co jest zaletą w miejscach o bardzo ograniczonej przestrzeni. Wreszcie, nikt nie powiedział że nie można zaparzać kawy mielonej. Jeśli taka opcja okaże się najodpowiedniejsza w danej sytuacji, wtedy młynek w ogóle nie jest potrzebny!
Wśród kawiarni prym wiodą profesjonalne młynki Mahlkönig EK 43
  • Przyłącze wody – jeśli nastawiasz się na duży ruch, wtedy najbardziej odpowiedni będzie ekspres ze stałym przyłączem, który charakteryzuje również większa wydajność. Eliminuje to konieczność uzupełniania wody. W każdej innej sytuacji ekspres przeleje przez kawę tyle wody, ile do niego wlejemy. Bez względu na wybraną opcję, pamiętaj o filtracji wody! Przełoży się to zarówno na smak samej kawy, jak i żywotność sprzętu.
  • Automatyczne programy zaparzające – najlepsze i zarazem najbardziej wydajne ekspresy pozwalają zastosować różne receptury do każdej kawy. Dzięki temu Etiopia będzie parzona inaczej niż np. Panama, a doświadczony barista będzie potrafił wyciągnąć z każdych ziaren jeszcze więcej smaku.
  • Termos czy szklany dzbanek – zdecydowanie lepiej wybrać ten pierwszy. Kawa w termosie dłużej zachowuje swoją jakość niż ta pozostawiona w szklanym dzbanku stojącym na podgrzewaczu. Jeśli tylko możesz, wybieraj termos, albo pij kawę od razu po zaparzeniu.

Oto przegląd kilku najlepszych modeli ekspresów przelewowych do różnych zastosowań:

  • Moccamaster z termosem sprawdzi się świetnie w kawiarni, hotelu ze śniadaniowym bufetem czy biurze na kilkanaście osób. Ręcznie produkowany w Holandii, z 5-letnią gwarancją i ponadczasowym designem w różnych kolorach.
  • Melitta Aromafresh – ekspres przelewowy z wbudowanym młynkiem, który sprawdzi się w biurze średnich rozmiarów. Dzięki prostocie obsługi będzie najlepszym wyborem dla tych, którzy chcą tylko wsypać kawę, wlać wodę i niczym więcej się nie martwić.
  • Bunn Axiom Tc – pierwszy z “dorosłych” ekspresów posiadający przyłącze do wody, możliwość programowania dozy i wydajność sięgającą 3l na cykl. Niezniszczalny, cichy i kompaktowy. Spokojnie obsłuży do 100 osób dziennie, pozwalając na zastosowanie zarówno w biurze, hotelu jak i kawiarni o średnim ruchu, stawiającej na szybkość pracy.
  • Bunn Axiom Aps – waga ciężka dla najbardziej wymagających. Jeśli wydajność i jakość naparu są priorytetem, ten model nada się doskonale. Nie tylko zaparzy do 6 litrów kawy na raz, ale i pozwala na zaprogramowanie różnych receptur dla każdej kawy, jest w pełni konfigurowalny i niezawodny.
Author

Słynie ze swojej bezkompromisowego podejścia w kwestii jakości serwowanej kawy. Twórca vloga Arabean, Mistrz Polski Brewers Cup 2017, V-ce Mistrz Polski Brewers Cup 2014/15/16, V-ce Mistrz Polski Cup Tasters 2016, 5-ty w Międzynarodowych Chińskich Mistrzostwach Baristów 2016.